ελπίδα: καλό ή κακό, κατάρα ή ευτυχία ;
α. εξιστόριση
Σύμφωνα με αυτόν τον μύθο,
ο Σίσυφος(1) κατόρθωσε να δέσει τον θάνατο που του έστειλε ο Δίας. Έτσι για πολύ καιρό κανείς πια δεν πέθαινε.
Μέχρι τη στιγμή που ο Άρης κάποια μέρα, ελευθέρωσε τον θάνατο και εκείνος τράβηξε τον Σίσυφο στον Άδη.
Ωστόσο, ο Σίσυφος κατάφερε εκ νέου να διαφύγει.
Χρόνια μετά, όταν κάτω από άγνωστες συνθήκες ο Σίσυφος πέθανε και βρέθηκε ξανά στη χώρα των νεκρών, οι θεοί για να τον εμποδίσουν να φύγει και πάλι, του επέβαλαν το έργο να ανεβάζει έναν βράχο σε μια πλαγιά. Μόλις όμως η ογκώδης πέτρα πλησίαζε στην κορυφή, το βάρος της την κυλούσε προς τα κάτω υποχρεώνοντας τον Σίσυφο σε μια συνεχή επαναλαμβανόμενη προσπάθεια.
Ανεξάρτητα από ερμηνείες, γιατί έχουν αναφερθεί πολλές και από πολλούς, στον μύθο αυτόν,
βλέπουμε τον άνθρωπο να παλεύει ενάντια της δύναμης του θανάτου, προσπαθώντας να τον εξουδετερώσει.
Το κατορθώνει, μόνο όσο ο θάνατος κρατιέται μέσα σε δεσμά.
Όταν ελευθερώνεται, παρασύρει τον Σίσυφο στα σκοτεινά βάθη και στην ατέλειωτη επανάληψη.
Ο Σ ίσυφος ζει, όσο o θάνατος μένει δέσμιος. Όταν οι δεσμοί χαλάσουν.. λυθούν..η καταστροφική δύναμη που ελευθερώνεται μπορεί να εκφρασθεί τόσο σαν επίθεση εναντίον των δεσμών που συντηρούν τις συνδέσεις με τον εξωτερικό κόσμο αλλά και σαν αυτοκαταστροφή και εσωτερική αποδόμηση. Όταν ο θάνατος βρεθεί έξω από δεσμά, ο Σίσυφος μένει στον Άδη δεμένος με μια πέτρα.
Ο μύθος μιλάει για τη δύναμη που έχουν τα δεσμά και για τα αποτελέσματα της αποδέσμευσης…για κινήσεις επανάληψης του ταυτόσημου που συμμαχούν με τον θάνατο.
Μιλάει όμως και για το απροσδόκητο, το απρόοπτο, το μοναδικό της προσδοκίας, των ελπίδων και της επιθυμίας του ανθρώπου να κρατήσει σε απρόσμενη εκκρεμότητα το πεπρωμένο του θανάτου του, όπως ακριβώς έκανε ο Σίσυφος.
( Απόσπασμα από το βιβλίο της Άννας Ποταμιάνου… “Mονοπάτια Θανάτου, Στίξεις και Αντιστίξεις” εκδόσεις Ίκαρος ψυχαναλυτική σειρά )
β. απόψεις μεγάλων διανοητών…
(πάνω στο μαρτύριο του Σίσυφου και πάνω στην ελπίδα του ανθρώπου όπως αναβλύζει μέσα από τον μύθο)
Το μαρτύριο του Σισύφου, όπως γράφει ο Α. Καμύ γίνεται πιό τραγικό γιατί "ο ήρωας είχε συνείδηση του μαρτυρίου του"... που "στηρίζεται στην ελπίδα ότι μπορεί να τα καταφέρει την επόμενη φορά" αλλά κάθε φορά αναβιώνει τον πόνο της ματαίωσης..."... "Αλλά ο αγώνας για την κατάκτηση της κορυφής συνεχίζει ο Α. Καμύ, μπορεί να γεμίσει την καρδιά του ανθρώπου.. αναφερόμενος στην κατάκτηση του ιδανικού.
Όταν όμως η αναζήτηση της ευχαρίστησης από την επιτυχία, μας γίνει έμμονη προσδοκία και αναμονή... τότε γεννιέται μέσα μας η απογοήτευση και το μαρτύριο του Σισύφου γίνεται και δικό μας. Καλή η ελπίδα.. αλλά δεν φτάνει από μόνη της να μας οδηγήσει στην ευτυχία.. δεν είναι τυχαίο ότι ήταν και το τελευταίο κακό πού έμεινε στον πάτο του βάζου της Πανδώρας...
ως το μεγαλύτερο κακό, χαρακτήρισε την ελπίδα ο Νίτσε..
“όταν άνοιξε το κουτί της Πανδώρας και τα κακά που είχε κλείσει εκεί ο Δίας ξέφυγαν στον κόσμο των ανθρώπων, έμεινε μόνο, χωρίς να το ξέρει κανείς, ένα έσχατο κακό: η ελπίδα. Από τότε ο άνθρωπος κάνει το λάθος να θεωρεί το κουτί και το περιεχόμενό του, την ελπίδα, σαν τυχερό σεντούκι. Ξεχνάμε όμως την επιθυμία του Δία ο άνθρωπος να συνεχίσει να βασανίζεται. Η ελπίδα είναι το χειρότερο κακό γιατί παρατείνει το βάσανο.” «Νίτσε» “ανθρώπινο, πολύ ανθρώπινο”
γ. απόψεις δικές μου
Όπως κάθε μύθος στην αρχαιότητα, έτσι κι αυτός, σκοπό είχε να διδάξει τους ανθρώπους. Η διδαχή μέσω του μύθου είχε τη σημασία της. Να δώσει στον απλό άνθρωπο τη δυνατότητα να κατανοήσει έννοιες φιλοσοφικές για τη ζωή, διευκολύνοντάς τον να ζήσει ζωή ευτυχισμένη απαλλαγμένη από υπαρξιακά άγχη, φοβίες, ανησυχίες. Για τον λόγο αυτό καταπιάνεται με το κατ’ εξοχήν υπαρξιακό θέμα, τον θάνατο, και τα επακόλουθα καταπραϋντικά όπως είναι επιθυμία, προσδοκία, ελπίδα, με σκοπό να διαλύσει το άγχος του θανάτου.
Πως τώρα το κάνει αυτό; μα δίνοντας κατευθύνσεις για συγκεκριμένη στάση ζωής από τη μια και από την άλλη προσπαθεί να πείσει πως το πεπρωμένο φυγής αδύνατον, τονίζοντας πως η προσδοκία και η ελπίδα κρατούν απλά σε αναμονή τον θάνατο, δεν τον σκοτώνουν.
Οι κατευθύνσεις που δίνονται αποτυπώνονται κατά τη γνώμη μου, στις φράσεις “Ο Σ ίσυφος ζει, όσο o θάνατος μένει δέσμιος” και “ Όταν ο θάνατος βρεθεί έξω από δεσμά, ο Σίσυφος μένει στον Άδη”.
Tι εννοώ…
Εφόσσον ξεκαθαρίζει πως το πεπρωμένο είναι σε εκκρεμότητα και πως ο θάνατος, ο βιολογικός θάνατος είναι προδιαγεγραμμένος, μιλώντας για θάνατο μέσα και έξω από δεσμά δεν μπορεί παρά να εννοεί τον ψυχικό θάνατο. Αυτόν που μας πεθαίνει καθημερινά…αυτά τα πράγματα, τα μικρά κι απλά τις περισσότερες φορές, που μας πεθαίνουν μέρα τη μέρα..μας δηλητηριάζουν και μας οδηγούν αργά και σταθερά στον ψυχικό θάνατο. Ο βιολογικός τότε θάνατος είναι εξαγνισμός δεν είναι θάνατος.
Λέει..Δέστε, φυλακίστε ότι σας βασανίζει, ότι σας ταράζει, ότι τρώει το μέσα σας.. δέστε γερά, τα άγχη σας, τα άγχη που σας δημιουργούν οι γύρω σας, ο εαυτό σας, απαλλαγείτε γρήγορα από την αρνητική ενέργεια που ακτινοβολεί γύρω σας..μόνο έτσι θα κερδίσετε τη ζωή σας..θα ζήσετε.
Στην αντίθετη περίπτωση..αν δηλαδή όλα αυτά λυθούν..είναι λυμένα στη ζωή σας..θα σας κατασπαράξουν, θα σας αποδομήσουν σαν οντότητα τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά. Αποτέλεσμα ο θάνατος, ο ψυχικός θάνατος, ο πραγματικός θάνατος.
Με λίγα λόγια μας λέει πως αν θέλουμε να ζήσουμε πρέπει να ζήσουμε τώρα. Γιατί τώρα.. εδώ είναι η ζωή..εδώ είναι η ζωή κι ο θάνατος μαζί..στο χέρι μας είναι να επιλέξουμε..να ζήσουμε ή να πεθάνουμε..
Όσο για τον άλλο θάνατο, τον βιολογικό, για κείνον μη σκέφτεστε..
Το πότε θαρθεί μη σας απασχολεί..δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα..δεν σας ενδιαφέρει..εξάλλου εσείς δεν θα τον καταλάβετε..τα ρυθμίζει όλα το πεπρωμένο.
Μην έχετε άγχος για τον βιολογικό σας θάνατο..τον άλλο θάνατο σκεφτείτε και κοιτάξτε να ζήσετε.
Μη χάνετε τη ζωή σας..αναλώνοντάς την σε άγχη, προσδοκίες και φρούδες ελπίδες. Ζήστε το σήμερα…ζήστε τη ζωή σας σήμερα σ’ όλο της το μεγαλείο δένοντας, φυλακίζοντας, φιμώνοντας ότι σας σκοτώνει…
Η ζωή είναι στα χέρια σας και σας ανήκει…
1
O Σίσυφος γιός του Αιόλου, ήταν βασιλιάς της Εφύρας, και είχε γιό τον Γλαύκο και εγγονό τον Βελλεροφώντα.
Ο Βελλεροφώντας ήταν εκείνος που με την βοήθεια της θεάς της Σοφίας, έπιασε τον Πήγασο, το φτερωτό άλογο, που με την βοήθειά του σκότωσε την Χίμαιρα.
Από την Οδύσσεια του Ομήρου γνωρίζουμε ότι ο Σίσυφος, είχε καταδικασθεί στον Άδη...
ανάγερτος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου