Πατρική αγάπη

Καθώς τα παιδιά μας ξεκινούν να ζήσουν στον κόσμο, από την αυλή του σχολείου στην πάλη για την επιβίωση και ακόμη πιο πέρα, είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα συναντήσουν δυσάρεστους ανθρώπους και δύσκολες καταστάσεις.

Πως προετοιμάζουμε τα παιδιά μας γι’ αυτές τις καταστάσεις;

Με την υπό όρους πατρική αγάπη.

  Ενώ η άνευ όρων μητρική αγάπη είναι μια αναγκαία προετοιμασία για να νοιώσει το παιδί μέσα στον κόσμο, σαν στο σπίτι του, δεν είναι αρκετή για να το ετοιμάσουν να δεχθεί τις προκλήσεις της ανάπτυξης ή τις σκληρότερες αλήθειες του κόσμου. Ενώ μερικοί πατέρες είναι ικανοί να αγαπούν τα παιδιά τους άνευ όρων (όπως ακριβώς μερικές μητέρες  μπορούν να αγαπούν τα παιδιά τους με όρους), είναι πιο φυσιολογικό για τους πατέρες να εκδηλώνουν την αγάπη τους θέτοντας προϋποθέσεις.

Τα παιδιά χρειάζονται από τις μητέρες τους να τα αγαπούν, αλλά χρειάζονται από τους πατέρες τους να τα επιδοκιμάζουν.

Κερδίζουν δε, την επιδοκιμασία των πατέρων τους, με το να ικανοποιούν ή να προσπαθούν να ικανοποιήσουν, τις προϋποθέσεις που έχουν θέσει.

  Ένα παιδί χρειάζεται, πρώτα να αγαπηθεί στο σπίτι και στη συνέχεια να παλέψει στον κόσμο. Η πατρική αγάπη, που ασκείται μέσα από τη διατύπωση όρων, επιτρέπει στο παιδί να παλέψει πρώτα σ’ ένα φιλικό περιβάλλον, με έναν οδηγό που το συγχωρεί, ενώ προετοιμάζεται να παλέψει στον ευρύτερο κόσμο, που θα το συγχωρεί λιγότερο και που περιέχει άλλους φιλικούς οδηγούς, αλλά επίσης και εχθρικούς υποκριτές, μεταμφιεσμένους σε οδηγούς. Και οι δύο γονείς θέτουν και επιβάλλουν τους κανόνες του σπιτιού. Ο πατέρας όμως, είναι κυρίως υπεύθυνος στο να επιβάλλει τιμωρίες ή να δίνει άλλα μαθήματα, όταν οι κανόνες περιφρονούνται. Η μητέρα τον «καλό αστυνομικό», ο πατέρας τον «κακό».

Η επιτυχημένη κηδεμονία απαιτεί και τους δύο.

Είναι πολύ δύσκολο για τον ένα γονέα – άντρα ή γυναίκα – να παίξει και τους δύο ρόλους, όπως καλά γνωρίζουν οι μονογονεϊκές οικογένειες.

  Τα παιδιά χρειάζονται συγκρότηση και πειθαρχία όπως επίσης ελεύθερο παιχνίδι και αγάπη, αντιδρώντας αρκετά καλά σε λογικούς κανόνες συμπεριφοράς. Χαίρονται που κάποιος είναι υπεύθυνος, αλλά επίσης θα επαναστατήσουν ή θα συμπεριφερθούν άσχημα για να δοκιμάσουν το «σύστημα». Αν το σύστημα παρέχει τρυφερούς εξαναγκασμούς, για παράδειγμα «σε επιδοκιμάζω όταν τελειώσεις τα μαθήματά σου και κάνεις τις δουλειές σου», το παιδί θα ανταποκριθεί ζητώντας επανειλημμένα δημιουργική επιδοκιμασία αυτού του είδους. Αν το σύστημα δεν παρέχει τρυφερούς εξαναγκασμούς, το παιδί θα επαναστατήσει και θα αναζητήσει την προσοχή του «συστήματος» με κάθε δυνατό τρόπο, συμπεριλαμβανομένων εγκληματικών ή αρνητικών παρεκτροπών. Για ένα παιδί, η θετική υπό όρους προσοχή είναι καλύτερη από την αρνητική υπό όρους προσοχή, αλλά η αρνητική υπό όρους προσοχή είναι καλύτερη από την πλήρη έλλειψη προσοχής.

Τα παιδιά χωρίς πατέρα έχουν τον σοβαρό κίνδυνο να χάσουν την πειθαρχία που επιβάλλει η «σκληρή αγάπη», να βρουν λιγότερες διαδρομές, στις οποίες να δοκιμάσουν τον εαυτό τους δημιουργικά στον κόσμο, αποτυγχάνοντας έτσι να βρουν τη σωστή τους θέση στη ζωή.

Η αγάπη της μητέρας μπορεί να τους επιβεβαιώσει, όταν δέχονται μια πρόκληση· αλλά συχνά χρειάζεται η αγάπη του πατέρα για να θέσει την πρόκληση, να ενθαρρύνει τη σωστή προσπάθεια, να παράσχει καθοδήγηση σε περίπτωση αποτυχίας και να επικροτήσει την επιτυχία.

  Οι ορφανές από πατέρα οικογένειες σήμερα, με τον αυξανόμενο αριθμό διαζυγίων, στερούν από τα παιδιά την υπό όρους πατρική αγάπη, συχνά με καταστροφικές συνέπειες.

Στην Αμερική έχει παρατηρηθεί πως, η εδραίωση των συμμοριών ανηλίκων, η δύναμη ζωής και θανάτου που ασκούν στα μέλη τους, ο δραστικά μειωμένος προσδόκιμος χρόνος ζωής και η βία που κυβερνά τη ζωή τους, είναι άμεσες συνέπειες της απουσίας του πατέρα.

Ο Χομπς, στα 1651, προειδοποίησε πως, η απουσία εξουσιαστικής μορφής που να εμπνέει το δέος, θα έχει σαν αποτέλεσμα η ανθρώπινη κοινωνία να εκπίπτει σταθερά σε έναν «πόλεμο όλων εναντίον όλων», και η ζωή τέτοιων πλασμάτων να γίνεται «μοναχική, φτωχή, άσχημη, ζωώδης και μικρή»

Τελειώνοντας, να επισημάνουμε και πάλι τις δύο πιο σημαντικές προσφορές των γονέων προς τα παιδιά τους, την άνευ όρων αγάπη της μητέρας και την υπό όρους αγάπη του πατέρα, ασχέτως επαγγέλματος ή κοινωνικής θέσης.

Προσφορές.. προσφορές ευθύνης, προσφορές  που έχουν να κάνουν με τη δημιουργία ψυχικής ισορροπίας,  τη δημιουργία προϋποθέσεων θετικής αντιμετώπισης των δυσκολιών, για να γίνουν τα παιδιά, για να γίνουν τα παιδιά μας, ισορροπημένοι ενήλικες στον σκληρό κόσμο του Αύριο…

Lou Marinoff (Καθηγητής Φιλοσοφίας)